Topraksız Tarım Nedir ?
Topraksız tarım, bitkilerin gelişmesi için ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin su ya da inert (etkisiz) ortamlar üzerinden verildiği, toprak kullanılmadan yapılan modern tarım yöntemidir. Diğer bir ifadeyle, bitkiler toprak yerine hindistan cevizi torfu, perlit, vermikülit, kaya yünü gibi özel ortamlarda yetiştirilir ve gerekli besin elementleri doğrudan suya karıştırılarak verilir. Bu sistemde suyun içeriği sürekli kontrol altında tutulur, bu sayede bitki ihtiyaç duyduğu her besini eksiksiz bir şekilde alabilir.
Topraksız tarım çoğunlukla seralarda uygulanır ve özellikle hidroponik, aeroponik ve akuaponik sistemler üzerinden gerçekleştirilir. Gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılırken, Türkiye’de de özellikle son yıllarda bu sistemlere ilgi artmıştır.
Topraksız tarım ilk olarak çok eski dönemlere kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Ancak modern anlamda sistematik olarak kullanılmaya başlaması daha yenidir.
Faydaları Nedir ?
Topraksız tarımın birçok avantajı vardır. Geleneksel toprak tarımına kıyasla çevresel, ekonomik ve verimlilik açısından ciddi üstünlükler sağlar.
Topraksız tarımda kullanılan su, sistem içinde geri dönüştürülerek tekrar kullanılır. Bu yöntem geleneksel tarıma göre %70-90 oranında daha az su tüketir. Bu da özellikle su kıtlığı yaşayan bölgeler için büyük avantajdır.
Bitkiler kontrollü bir ortamda büyüdüğü için yıl boyunca düzenli ve yüksek verim alınabilir. Aynı alanda toprak tarımına göre birkaç kat fazla ürün elde etmek mümkündür.
Toprak kullanılmadığı için toprak kaynaklı hastalıklar, nematodlar ve yabancı otlar gibi problemler ortadan kalkar. Bu da ilaç kullanımını büyük oranda azaltır.
- Su Tasarrufu Sağlar
- Yüksek Verimlilik
- Alan Tasarrufu Sağlar
- Besin Kontrolü ve Kaliteli Ürün
- Yıl Boyunca Üretim
Topraksız Tarım Üretimi
Topraksız tarımın temelinde besin çözeltisi ile bitkinin doğrudan buluşturulması yatar.
Bitkinin ihtiyacı olan azot (N), fosfor (P), potasyum (K), magnezyum, kalsiyum, çinko gibi elementler içeren özel solüsyonlar hazırlanır. Bu çözelti bitkilere damla sulama, daldırma ya da spreyleme gibi yöntemlerle verilir.
Seralarda yapılan üretimde ışık yoğunluğu, ortam sıcaklığı, nem oranı gibi faktörler sürekli olarak sensörlerle izlenir ve kontrol edilir. Güneş ışığı yetersiz olduğunda LED büyüme ışıkları kullanılır.
Bitki gelişimi sürekli izlenir. Hasat zamanı geldiğinde elle veya otomasyon sistemleriyle ürünler toplanır. Ürünler genellikle daha hızlı büyüdüğü ve taze kaldığı için market raflarına daha çabuk ulaşır.